Opinia UZP

Wychodząc naprzeciw problemom wykonawców którzy mają kłopot z terminowym otrzymaniem dokumentów potrzebnych dla wykazania braku podstaw do wykluczenia z przetargów UZP przedstawiło opinię zgodnie z którą za dopuszczalne należy uznać zastępcze złożenie oświadczenia przez wykonawcę.

https://www.uzp.gov.pl/zamowienia-covid-19/brak-mozliwosci-uzyskania-dokumentu-dotyczacego-podstaw-wykluczenia-z-postepowania-o-udzielenie-zamowienia-publicznego-w-zwiazku-z-okolicznosciami-wywolanymi-epidemia-covid-19

2. Rozporządzenie

Co prawda przepis obowiązującego Rozporządzenia zastrzega drogę składania oświadczeń własnych przez wykonawców wprost wobec wykonawców mających siedzibę lub miejsce zamieszkania poza RP jednak UZP uznał, że czasowe trudności z uzyskaniem zaświadczeń z krajowych urzędów można przyrównywać do takiej sytuacji gdy faktycznie dokumentów tych nie wystawia się.

Sformułowanie „nie wydaje się dokumentów”, użyte w § 7 ust. 3 rozporządzenia ws. dokumentów należy interpretować w ten sposób, że w świetle właściwych regulacji prawnych, takich dokumentów w ogóle się nie wydaje. Ratio legis tego przepisu pozwala jednak na przyjęcie interpretacji, że przez „niewydawanie dokumentu” należy rozumieć również sytuację, gdy w kraju siedziby lub miejsca zamieszkania wykonawcy wydaje się dokument, jednak nie jest on wydawany czasowo, ze względu na wystąpienie czynników zewnętrznych, które obiektywnie uniemożliwiają uzyskanie przez wykonawcę tego dokumentu.

Chociaż umiejscowienie przepisu § 7 ust. 3 rozporządzenia ws. dokumentów w treści tego aktu prawnego wskazuje, że dotyczy on tylko wykonawców zagranicznych, to jednak ze względu na wskazaną wyżej zasadę równego traktowania wykonawców, należy uznać, że również wykonawca krajowy, ma możliwość – w przypadku spełnienia przesłanek określonych w tym przepisie – zastąpienia dokumentu oświadczeniem, na zasadach określonych  w § 7 ust. 3 rozporządzenia ws. dokumentów, analogicznie jak wykonawca zagraniczny.

UZP zastrzega jednak że składanie przez wykonawców i przyjmowanie przez zamawiających takich oświadczeń nie może być „automatyczne” a obowiązkiem wykonawcy który z takiej możliwości korzysta jest wykazać że nie istnieje możliwość złożenia zaświadczenia urzędowego.

Problemem będzie z pewnością wykazanie powyższego dowodowo – zwłaszcza w odniesieniu do urzędów które działają wyłącznie w ograniczonym zakresie i nie przyjmują wniosków o wydanie zaświadczeń w tradycyjnej formie (problem z brakiem prezentaty czy innego dowodu złożenia wniosku).

3. Co z KRK?

Szczególna uwaga dotyczy oświadczeń w zakresie braku skazań (przesłanka z art. 24 ust 1 pkt 13,14 i 21 Pzp) tu trzeba mieć na względzie że powołany przez UZP przepis Rozporządzenia wskazuje:

jeżeli w kraju, w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania lub miejsce zamieszkania ma osoba, której dokument dotyczy, nie wydaje się dokumentów, o których mowa w § 7 ust. 1 rozporządzenia ws. dokumentów, zastępuje się je dokumentem zawierającym odpowiednio oświadczenie wykonawcy, ze wskazaniem osoby albo osób uprawnionych do jego reprezentacji, lub oświadczenie osoby, której dokument miał dotyczyć, złożone przed notariuszem lub przed organem sądowym, administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub gospodarczego właściwym ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania wykonawcy lub miejsce zamieszkania tej osoby.

W zakresie odnoszącym się do odpowiedzialności podmiotu zbiorowego (art. 24 ust 1 pkt 12 Pzp) nie ma wątpliwości że skoro jest to oświadczenie wiedzy, wiedzę taką (o braku zakazu ubiegania się o zamówienia) posiada np. zarząd spółki. Problem dotyczy informacji nt ew skazań w przypadku osób fizycznych które np. pełnią funkcję członka rady nadzorczej czy też prokurentów.

 

W takim przypadku można powątpiewać czy faktycznie zarząd spółki taką wiedzą dysponuje i może w tym zakresie składać skutecznie oświadczenie o którym mowa w Rozporządzeniu. Formalnie przepis wskazuje na alternatywę nierozłączną „lub” co oznaczałoby że można także w tym zakresie składać oświadczenie osób uprawnionych do reprezentacji jednak pojawia się pytanie co miało oznaczać dodatek ”odpowiednio”. Odpowiedź na to pytanie odnajdziemy w kolejnym przepisie Rozporządzenia:

  • 8. 1. Wykonawca mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w odniesieniu do osoby mającej miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, której dotyczy dokument wskazany w § 5 pkt 1, składa dokument, o którym mowa w § 7 ust. 1 pkt 1, w zakresie określonym w art. 24 ust. 1 pkt 14 i 21 oraz ust. 5 pkt 6 ustawy. Jeżeli w kraju, w którym miejsce zamieszkania ma osoba, której dokument miał dotyczyć, nie wydaje się takich dokumentów, zastępuje się go dokumentem zawierającym oświadczenie tej osoby złożonym przed notariuszem lub przed organem sądowym, administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub gospodarczego właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby. Przepis § 7 ust. 2 zdanie pierwsze stosuje się.

Co więcej pojawia się dodatkowy problem – przed kim takie oświadczenie jest składane – otóż przepisy wskazują że nie jest to proste własne oświadczenie ale oświadczenie złożone przez wskazanym uprawnionym podmiotem.

 

Podsumowując:

co prawda UZP w opinii uznaje możliwość złożenia także w przypadku krajowych przedsiębiorców oświadczeń zamiast dokumentów urzędowych jednak dla możliwości skorzystania z takiego ułatwienia wykonawca musi wykazać brak możliwości złożenia dokumentu uprawnionego organu.

Z pewnością prostego oświadczenia o niewydawaniu dokumentów nie można uznać za wystarczające, zwłaszcza w sytuacji „odmrażania” pracy urzędów.

Bez wątpienia interpretacja UZP jest przydatna ale zastosowanie oświadczeń zastępujących dokumenty urzędowe uznać należy za absolutny wyjątek i nie powinien być on traktowany rozszerzająco.