Ważne orzeczenie KIO (sygn. akt KIO 823/19 z dnia 12 czerwca 2019 r.) zapadło w sprawie dotyczącej odwołania wobec opisu przedmiotu zamówienia w przetargu Poczty Polskiej na Dostawy urządzeń typu tablet z akcesoriami i licencji wraz ze świadczeniem usług serwisowych oraz usług transmisji danych na rzecz Poczty Polskiej S.A w której sprawie byłem pełnomocnikiem Odwołującego.

 

Przedmiot zamówienia wraz z opcjami to 30 000 tabletów. Zamawiający wyspecyfikował w opisie przedmiotu zamówienia swoje oczekiwania wobec zamawianych urządzeń. Wszystkie wymagania spełniały także tablety Microsoft Surface Go LTE poza jednym – dopuszczony rozmiar matrycy.

Jak wynika z treści opisu przedmiotu zamówienia – Zamawiający wymagał rozmiaru matrycy tabletu w przedziale dopuszczalnym 7-9’’.W ten sposób Zamawiający uniemożliwiał zaoferowanie w postępowaniu urządzenia firmy Microsoft który posiada matrycę 10’’.

Odwołujący wykazywał, że rozszerzenie dopuszczalnych wielkości matrycy nie ograniczy funkcjonalności urządzenia a dodatkowo, urządzenie Microsoft spełnia pozostałe wymagania SIWZ w zakresie dopuszczalnej wagi urządzenia wraz z etui a jednocześnie rozdzielczość z jaką może pracować tablet jest znacznie lepsza niż wymagana przez Zamawiającego jako minimalna, co przyczyni się do zwiększenia komfortu pracy użytkowników.

Jednym z podstawowych zastosowań dostarczanego urządzenia (tablet + rysik) będzie odbiór potwierdzenia doręczenia przesyłek z użyciem elektronicznego formularza potwierdzenia odbioru opatrywanego odręcznym podpisem składanym na ekranie urządzenia. Urządzenie musi zatem między innymi umożliwiać potwierdzenie odebrania przesyłki na warunkach określonych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, a rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 2014 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu doręczania pism sądowych w postępowaniu karnym.

Jak wynikało z przebiegu rozprawy Zamawiający aktualnie użytkuje tablety o przekątnej 8,5”. W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający dopuścił urządzenie o przekątnej 9″ pomimo, że jak sam wyjaśnił na rynku nie występują tablety o tej przekątnej, a więc faktycznie dopuścił jedynie urządzenia mniejsze, o przekątnej do 8,3” czemu dał jednoznacznie wyraz, dokonując modyfikacji SIWZ w powyższym zakresie.

Tak więc w trakcie trwającego postępowania odwoławczego Zamawiający dokonał zmiany SIWZ w zakresie wymiarów matrycy ale nie jak chciał tego odwołujący rozszerzając ale zmniejszając do 8,3”.

 

 

Zamawiający argumentował, że na rynku są dostępne cztery urządzenia spełniające parametry określone w SIWZ, tj. Samsung Galaxy Tab2 Active LTE, Zebra ET55, Getac T800 i Fujitsu Stylistic V535 Industrial. Jak wynika z informacji przedstawionych przez Odwołującego, oprócz tabletu Samsung Galaxy Tab2 Active LTE pozostałe produkty pochodzą z tzw. wyższej półki cenowej (są ok. 3-krotnie droższe) niż tablety, które zostały oszacowane przez Zamawiającego w niniejszym postępowaniu w ramach przedmiotu zamówienia (część urządzeń była niedostępna na rynku, część była o zupełnie innym przeznaczeniu – tzw przemysłowe do wykorzystywania w szczególnie ciężkich warunkach).

KIO uznała, że podane przez Zamawiającego jako konkurencyjne produkty de facto miały stanowić swoiste alibi dla opisu przedmiotu zamówienia – wykazać że opis przedmiotu zamówienia jest konkurencyjny.

Co interesujące Zamawiający argumentował, że kluczowe znaczenie ma dla niego wielkość tabletów ale zadbał tylko o przekątną ekranu, pomijając zupełnie grubość ramki czy też obudowy a przecież to one przesądzają o wymiarach urządzenia.

 

Wreszcie kluczowym argumentem za obniżeniem wielkości ekranów miał być wskaźnik szkodowości urządzeń – zależny w ocenie Zamawiającego od wielkości matrycy.

Jak oceniła Izba:

Okoliczność ta nie została jednak przez Zamawiającego wykazana. Zamawiający nie przedstawił dowodu potwierdzającego zależność pomiędzy wielkością matrycy urządzenia a wzrostem ilości uszkodzeń takich urządzeń. Zamawiający wyjaśnił na rozprawie, że większość uszkodzeń dotyczących użytkowanych obecnie przez Zamawiającego tabletów powstaje na skutek upuszczenia urządzenia lub niewłaściwego użytkowania (zbyt dużego nacisku przy składaniu podpisu), co potwierdza, że notowane uszkodzenia ww. urządzeń nie mają bezpośredniego związku z rozmiarem matrycy. Zamawiający nie wykazał, że urządzenie o większej o ok. 1- 1,5 cala matrycy będzie w większym stopniu narażone na upuszczenie przez doręczyciela korespondencji. Takie założenie należy uznać za jedynie hipotetyczne, gdyż żadne dowody w tym zakresie nie zostały przeprowadzone. Jeśli chodzi o nieprawidłowe użytkowanie urządzenia, to tym bardziej zależności uszkodzeń w stosunku do wymiaru matrycy nie sposób w danym stanie faktycznym stwierdzić.

Zamawiający na potrzeby swojej argumentacji korzystał nawet z opinii Związków Zawodowych, jednak Izba uznała:

Odnosząc się do oświadczenia Związku Zawodowego Poczty w Bielsku Białej, należy wskazać, że pomimo tego, że w piśmie tym wskazano jako optymalną wielkość matrycy urządzenia 8 cali, to jednak Zamawiający dopuścił urządzenia 9 calowe w pierwotnym brzmieniu SIWZ, a tym samym urządzenia większe niż użytkowane dotychczas.

 

Konkluzja

______________________________________________________________________________________________________________

Bardzo ważne jest ostateczne stanowisko KIO i uniwersalne wnioski z których wynika, że:

 

Nie budzi wątpliwości Izby fakt, że zamawiający nie ma obowiązku takiego opisania przedmiotu zamówienia, który umożliwi każdemu wykonawcy funkcjonującemu w danym sektorze rynku ubieganie się o udzielenie danego zamówienia. Restrykcyjne wymogi stawiane przedmiotowi zamówienia nie uzasadniają same w sobie twierdzenia o naruszeniu przez zamawiającego reguł wynikających z art. 29 Pzp, o ile znajdują oparcie w jego uzasadnionych potrzebach.

W każdym jednak przypadku opis przedmiotu zamówienia musi być sformułowany w sposób jednoznaczny, wyczerpujący, zrozumiały i uwzględniający wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. W przeciwnym razie dojść może nie tylko do nieuzasadnionego ograniczenia kręgu potencjalnych wykonawców, ale również do złożenia ofert, których porównanie będzie niemożliwe, co uniemożliwi w konsekwencji Zamawiającemu dokonanie prawidłowej oceny ofert.

(…)

Zamawiający może skutecznie zakwestionować zarzut naruszenia art. 29 ust. 2 Pzp jeśli wykaże, że opis przedmiotu zamówienia ma źródło w jego uzasadnionych potrzebach lub przez wykazanie, że wymagania specyfikacji istotnych warunków zamówienia spełniają inne produkty w sposób zapewniający konkurencję. Opis wymagań technicznych dotyczących przedmiotu zamówienia nie może tworzyć sztucznych barier do otwarcia danego postępowania na rzeczywistą konkurencję.

(…)

Zamawiający nie wykazał bowiem, że rozmiar matrycy w zakresie określonym w SIWZ (pomniejszony dodatkowo w wyniku modyfikacji SIWZ z dnia 20 maja 2019 r.) wynika z uzasadnionych i obiektywnych potrzeb Zamawiającego, wynikających w szczególności z obiektywnych potrzeb użytkowników zamawianych urządzeń lub też z wymagań postawionych przez klientów Zamawiającego w zakresie świadczonych usług doręczania przesyłek pocztowych, w szczególności Elektronicznego Potwierdzenia Odbioru, w tym z wymogów Ministerstwa Sprawiedliwości w zakresie doręczania przesyłek sądowych, co podnosił Zamawiający.

Wręcz przeciwnie z wymagań tych wynika, że przy realizacji ww. usług występuje potrzeba jak najbardziej naturalnego sposobu złożenia podpisu przez odbiorcę przesyłki, umożliwiającego złożenie podpisu czytelnego, a zatem, urządzenie powinno umożliwiać swobodne oparcie ręki i złożenie podpisu, co w ocenie izby jest nawet łatwiejsze do wykonania na tablecie o większym rozmiarze matrycy. Większy rozmiar matrycy nie powoduje także większej szkodowości zamawianych urządzeń – takiej zależności Zamawiający nie wykazał. Rozmiar matrycy przy zachowaniu pozostałych wymaganych przez Zamawiającego parametrów (wagi, czasu pracy, szczelności, itp.) nie wpływa negatywnie na ergonomię pracy doręczycieli. Ponadto, dopuszczenie większego rozmiaru matrycy tabletu spowoduje dopuszczenie większego wachlarza urządzeń, co w lepszym stopniu zabezpieczy Zamawiającego przed ryzykiem braku dostępności na rynku w trakcie realizacji umowy urządzenia stanowiącego następcę technologicznego zaoferowanego urządzenia, spełniającego wymagania SIWZ, na wypadek wycofania z produkcji modelu tabletu zaoferowanego Zamawiającemu w przedmiotowym postępowaniu.