Temat dosyć interesujący w kontekście prawa do odwołania dla stron umowy ramowej na etapie postępowania wykonawczego. Zasadnicze pytanie, które pojawia się dosyć często to, czy w przypadku gdy zawarto już umowę ramową z kilkoma wykonawcami i dochodzi o udzielania zamówień wykonawczych w procedurze konkurencyjnej stronom umowy ramowej, przysługuje prawo do odwołania do KIO.
Ustawa Pzp wprost kwestii tej nie przesądza – umowa ramowa zgodnie z art. 2 pkt 9a Pzp to:
9a) umowie ramowej – należy przez to rozumieć umowę zawartą między zamawiającym a jednym lub większą liczbą wykonawców, której celem jest ustalenie warunków dotyczących zamówień publicznych, jakie mogą zostać udzielone w danym okresie, w szczególności cen i, jeżeli zachodzi taka potrzeba, przewidywanych ilości;
Z kolei zgodnie z przepisami Działu III Przepisy szczególne Rozdział 1 Umowy ramowe –
Art. 101a. 1. Zamawiający udziela zamówień, których przedmiot jest objęty umową ramową:
2) wykonawcom, z którymi zawarł umowę ramową:
-
a) zgodnie z warunkami umowy ramowej, bez ponownego zwracania się do wykonawców o składanie ofert, w przypadku gdy w umowie tej określono wszystkie warunki dotyczące realizacji robót budowlanych, usług lub dostaw oraz warunki wyłonienia wykonawców będących stroną umowy ramowej, którzy zrealizują roboty budowlane, usługi lub dostawy,
-
b) zwracając się o złożenie ofert, w przypadku gdy nie wszystkie warunki realizacji robót budowlanych, usług lub dostaw lub nie wszystkie warunki wyłonienia wykonawców będących stroną umowy ramowej określono w umowie ramowej,
-
c) w odniesieniu do niektórych zamówień zgodnie z lit. a, a w odniesieniu do innych zgodnie z lit. b, o ile taka możliwość została przez zamawiającego przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu, w przypadku gdy umowa ramowa określa wszystkie warunki regulujące realizację robót budowlanych, usług lub dostaw.
Przepisy limitują dodatkowo zakres ew zmian warunków zamówienia na etapie postępowań wykonawczych wskazując:
-
Zamawiający, udzielając zamówienia na podstawie umowy ramowej, nie może dokonywać istotnych zmian warunków zamówienia określonych w umowie ramowej, w szczególności w przypadku udzielania zamówienia na zasadach określonych w ust. 1 pkt 1.
-
Zamawiający określa w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub ogłoszeniu o zamówieniu dotyczących umowy ramowej kryteria wyboru, wskazujące które roboty budowlane, dostawy lub usługi będą nabywane po ponownym poddaniu zamówienia procedurze konkurencyjnej lub bezpośrednio zgodnie z warunkami umowy ramowej w przypadku udzielania zamówienia na zasadach określonych w ust. 1 pkt 2 lit. c. W tych dokumentach określa się również, które warunki mogą być przedmiotem ponownego poddania zamówienia procedurze konkurencyjnej
W przypadku postępowań w celu zawarcia umowy ramowej w ich wyniku nie dochodzi do udzielenia zamówienia rozumianego jako zawarcie odpłatnej umowy o zamówienie publiczne. Umowy te są zawierane dopiero na etapie postępowań wykonawczych i wyniku ich przeprowadzenia.
Z kolei w zakresie prawa do odwołania Pzp wskazuje:
Art. 180. 1. Odwołanie przysługuje wyłącznie od niezgodnej z przepisami ustawy czynności zamawiającego podjętej w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub zaniechania czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Poniżej przykładowe orzeczenie KIO z bieżącego roku w którym Izba uznała że prawo do odwołania przysługuje wykonawcy – stronie umowy ramowej.
Odwołanie zostało wniesione wobec postanowień zaproszenia do złożenia ofert w postępowaniu wykonawczym. Odwołujący uznał, że Zamawiający przekroczył formułując opis przedmiotu zamówienia granice z art. 101a Pzp.
Izba spór rozstrzygała merytorycznie nie dopatrując się podstawy do odrzucenia go jako nieuprawnionego:
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 15 stycznia 2019 r., sygn. akt KIO 2655/18
Na gruncie umowy wykonawczej pojawiły się zarzuty dokonywania istotnych zmian warunków określonych w umowie ramowej w postaci zamawiania usług nieobjętych zakresem umowy ramowej.
Zgodnie z wyrokiem KIO:
Jako podstawę prawną pierwszego zarzutu podano w odwołaniu art. art. 100 ust. 4, 101a ust. 3 i ust. 9 pkt 1, 29 ust. 2 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp wskazując na dokonanie, przez zamawiającego, przy udzielaniu zamówienia na podstawie umowy ramowej, istotnych zmian warunków zamówienia określonych w umowie ramowej, polegających na zamawianiu usług nieobjętych jej zakresem, czego konsekwencją jest ograniczenie konkurencji.
W tym miejscu warto zauważyć, że specyfiką udzielania zamówienia z uwzględnieniem postanowień Działu III Rozdziału 1 ustawy pzp – Umowy ramowe przy zawieraniu umów w wyniku uprzedniego zawarcia umowy ramowej (w rozpatrywanej sprawie umów wykonawczych) jest dopuszczalność dokonywania zmian warunków zamówienia określonych w umowie ramowej pod warunkiem, iż zmiany nie są istotne.
Zgodnie z art. 101a ust. 1 pkt 2 b ustawy pzp zamawiający zwraca się do wykonawcy będącego stroną umowy ramowej zwracając się o złożenie oferty, w przypadku gdy nie wszystkie warunki realizacji usług określono w umowie ramowej. Zakaz dokonywania istotnych zmian warunków udzielania zamówienia określna z kolei art. 102a ust. 3 ustawy pzp.
Wskazany w odwołaniu kolejny przepis ustawy to art. 101a ust. 9 pkt 1, zgodnie z którym w przypadku zaproszenia do
składania ofert zamawiający stosuje te same warunki udziału w postępowaniu i warunki realizacji zamówienia, które stosowano przy zawarciu umowy ramowej, i, w razie potrzeby, bardziej sprecyzowane warunki, oraz, w stosownych przypadkach, inne warunki wskazane w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub ogłoszeniu o zamówieniu dotyczących umowy ramowej /…/.
Powyższe, a także zakaz ograniczania konkurencji postanowieniami umowy ramowej oraz art. 29 ust. 1 i 2 normujący zasady dokonywania opisu przedmiotu zamówienia oraz art. 7 ust. 1 ustawy pzp stanowią ramy prawne rozpatrywanej sprawy.
(…)
W ocenie Izby kwestionowane sprecyzowanie zakresu prac w dokumentacji postępowania o zawarcie umowy wykonawczej nastąpiło w rozpatrywanym postępowaniu w zgodzie z przepisami prawa, których naruszenie podniesiono w odwołaniu.
Zostaw komentarz