Kryterium oceny ofert kompatybilność

Sposób ustalania kryteriów oceny ofert.

Zarówno Dyrektywy Wspólnotowe (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE) jak i przepisy ustawy Pzp wskazują na obligatoryjny ścisły związek kryterium oceny ofert z przedmiotem zamówienia.

Zgodnie z Dyrektywą – Artykuł 67 Kryteria udzielenia zamówienia – instytucje zamawiające opierają udzielanie zamówień publicznych na ofercie najkorzystniejszej ekonomicznie.

Z kolei kryteria związane z przedmiotem danego zamówienia publicznego mogą np. obejmować jakość, w tym wartość techniczną, właściwości estetyczne i funkcjonalne, dostępność, projektowanie dla wszystkich użytkowników, cechy społeczne, środowiskowe i innowacyjne, handel i jego warunki.

Zgodnie z ustawą Pzp – art. 91 ust 2 Pzp:

Kryteriami oceny ofert są cena lub koszt albo cena lub koszt i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności:

1) jakość, w tym parametry techniczne, właściwości estetyczne i funkcjonalne;(…)

6) serwis posprzedażny oraz pomoc techniczna, warunki dostawy, takie jak termin dostawy, sposób dostawy oraz czas dostawy lub okres realizacji.

Jak podkreśla się w doktrynie wybór kryteriów nie może być więc dowolny i zależny od nieograniczonego uznania podmiotu zamawiającego. Muszą one mieć charakter obiektywny, nienaruszający zasady równego traktowania wszystkich wykonawców

Jak wskazuje orzecznictwo KIO:

KIO 1611/18, wyrok z dnia 28 sierpnia 2018 r.

Kryteria oceny ofert nie mogą dyskryminować wykonawców, zdolnych do realizacji przedmiotu zamówienia oraz muszą zapewniać wykonawcom możliwość efektywnej i uczciwej konkurencji.

KIO 1029/16, wyrok z dnia 29 czerwca 2016 r.

O ile istotą kryteriów oceny ofert innych niż cena jest przyznanie dodatkowej punktacji rozwiązaniu preferowanemu przez danego zamawiającego, o tyle należy mieć na uwadze, że promowanie danego rozwiązania musi znajdować uzasadnienie w obiektywnych potrzebach zamawiającego i nie może naruszać zasady uczciwej konkurencji w postępowaniu o zamówienie publiczne.

2. Kryterium kompatybilność – zastrzeżenia.

Można mieć wątpliwości czy kryterium to faktycznie jest kryterium odnoszącym się do przedmiotu przyszłego zamówienia skoro w istocie jest wyrazem preferencji ze względu na stan posiadania zamawiającego.

Można także zgłaszać wątpliwości, odnośnie tego czy kryterium to nie narusza zasady równości oraz uczciwej konkurencji preferując de facto dotychczasowych dostawców, co wskazywać by mogło na podmiotowy charakter tego kryterium oceny ofert, których stosowania zakazuje wprost art. 91 ust 2 Pzp.

Jak wskazuje art. 91 ust 2c Pzp kryteria oceny ofert są związane z przedmiotem zamówienia, jeżeli dotyczą dostaw, które mają być zrealizowane w ramach tego zamówienia, tymczasem kryterium to najczęściej wprost dotyczy uprzednich zrealizowanych na rzecz Zamawiającego dostaw.

Zgodnie z definicją słownikową pojęcia „kompatybilny” (Słownik Języka Polskiego PWN) oznacza ono – „odpowiadający czemuś lub przystosowany do czegoś pod każdym względem”.

3. Stanowisko KIO – kompatybilność to dopuszczalne kryterium ale…

W wyroku Sygn. akt: KIO 1447/19 z dnia 13 sierpnia 2019 r. Izba dała w zakresie dotyczącym kryterium kompatybilność jasne wytyczne:

Izba zgadza się co do istoty ze stanowiskiem wyrażonym w przywołanym na rozprawie przez Zamawiającego wyroku z 22.07.2019r., sygn. akt: KIO 1271/19, że: ,,(…)Ustalone przez zamawiającego kryteria pozacenowe winny być uzasadnione nie tylko z punktu widzenia preferencji zamawiającego, ale także jego uzasadnionych potrzeb.

Powyższe oznacza, że wybrany w oparciu o ustalone kryteria oceny ofert wykonawca, oferuje dla zamawiającego lepsze wykonanie przedmiotu zamówienia w odróżnieniu od innych wykonawców. Ponadto jak wynika z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wybór kryteriów oceny ofert podlega pewnym ograniczeniom, tj. po pierwsze, kryterium musi być związane z przedmiotem zamówienia, celem stosowania kryterium oceny ofert jest wybór oferty najkorzystniejszej, zatem wszystkie kryteria muszą być nakierowane na Identyfikację tej oferty, która jest najlepsza, po drugie, wybierając najkorzystniejszą ofertę, zamawiający musi opierać swoją decyzję na obiektywnych przesłankach i niedozwolone byłoby takie kryterium, które dawałoby zamawiającemu nieograniczoną swobodę (arbitralnego) wyboru (patrz wyrok Trybunału 2 dnia 17 września 2002 r. C-513/99 Concordia Bus). Z kolei w wyroku z dnia 27 października 2005 r. (C-234/03) Trybunał wskazał, że kryteria jakościowe nie mogą być stosowane w sposób dyskryminujący, muszą być uzasadnione względami interesu publicznego, muszą być odpowiednie dla zagwarantowania realizacji celu, któremu służą i nie mogą wykraczać poza to, co jest konieczne dla jego osiągnięcia. (. . ..)

Izba w orzeczeniu powołała także wyrok z 04.07.2014 r., sygn. akt: KIO 1211/14, sygn. akt: KIO 1221/14, sygn. akt: KIO 1222/14:

,,(…) choć zamawiającemu w myśl art. 91 ust. 2 ustawy Pzp pozostawiono pewną dowolność w zakresie formułowania kryteriów oceny ofert odnoszących się do przedmiotu zamówienia, to jednak jego swoboda nie pozostaje nieograniczona. Również w tym zakresie obowiązuje bowiem nakaz takiego przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia, które zapewni zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców (art. 7 ust. 1 ustawy Pzp).

W ocenie Izby, nie stanowi naruszenia wspomnianej zasady sformułowanie kryterium oceny ofert, które wprawdzie ogranicza szanse niektórych podmiotów w uzyskaniu zamówienia, ale znajduje uzasadnienie w obiektywnych potrzebach zamawiającego. Rolą kryteriów oceny ofert, odnoszących się do przedmiotu zamówienia jest bowiem premiowanie takiego rozwiązania, które z jakichś, określonych i obiektywnych przyczyn jest dla zamawiającego korzystniejsze niż parametry bezwzględnie wymagane.(. . .)

Ostatecznie Izba uznała, że kryterium oceny ofert „kompatybilność” jest dopuszczalnym kryterium oceny ofert jednak to jakie konkretnie aspekty w ramach tego kryterium będą oceniane winna być oceniana każdorazowo w okolicznościach danej sprawy.

W szczególności Izba podkreśliła w uzasadnieniu orzeczenia, że należy odnosić „Kompatybilność” stricte do cech przedmiotowych np. odnośnie kompatybilności z posiadaną amunicją zgodną z wymogami NATO, C.l.P., SAAMI lub innymi elementami sprzętowymi, chociażby do akcesorii, czy osprzętu takiego jak np. celownik laserowy, oświetlenie taktyczne, wskaźnik lub oświetlenie celu, który jest montowany na szynie montażowej o określonym standardzie, czy też innego elementu, którego posiadanie zwiększy jego walory użytkowe i pozwoli wykorzystać stany magazynowe Zamawiającego.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Podsumowując Izba potwierdziła, że kryterium kompatybilność jest dopuszczalnym kryterium przedmiotowym, związanym z cyklem życia produktu (według art. 91 ust. 20 Pzp – Kryteria oceny ofert są związane z przedmiotem
zamówienia, jeżeli dotyczą robót budowlanych, dostaw lub usług, które mają być zrealizowane w ramach tego zamówienia, we wszystkich aspektach oraz w odniesieniu do poszczególnych etapów ich cyklu życia, w tym procesu produkcji, dostarczania lub wprowadzania na rynek, nawet jeżeli nie są istotną cechą przedmiotu zamówienia) pod warunkiem jednak, że Zamawiający potrafi wykazać, że jego zastosowanie ma fakt wpływu na wybór oferty obiektywnie najkorzystniejszej. W szczególności rozwiązanie takie znajduje uzasadnienie ekonomiczne.