Opinia Prezesa UZP – zamówienia szkół wyższych

 

Poniżej wyciąg interesujących zagadnień o bardziej uniwersalnym charakterze z opinii UZP:

https://www.uzp.gov.pl/strona-glowna/slider-aktualnosci/opinie-prezesa-uzp-dotyczace-zagadnien-zwiazanych-z-zamowieniami-organizowanymi-przez-szkoly-wyzsze/opinie-prezesa-uzp-dotyczace-zagadnien-zwiazanych-z-zamowieniami-organizowanymi-przez-szkoly-wyzsze

 

Podobieństwo i agregacja zamówień

 

Mając na względzie przepisy ustawy Pzp oraz wytyczne w zakresie prawidłowego szacowania wartości zamówień i zakazu dzielenia zamówienia na części wskazać należy, że przesłanką podstawową, pozwalającą na przesądzenie, czy dane zamówienie powinno być traktowane jako jedna całość, szacowana łącznie, jest obiektywna możliwość uprzedniego zaplanowania świadczenia, a w przypadku, gdy zamówienie obejmuje dostawy, również podobieństwo przedmiotowe. Z art. 30 ust. 2 ustawy Pzp można wywieść, że łącznemu ustaleniu wartości podlegają podobne dostawy. W świetle motywu 19 dyrektywy klasycznej4 , przesłanka podobieństwa dostaw winna być rozumiana celowościowo i w sposób zobiektywizowany (dostawy podobne to takie, które mają identyczne lub podobne przeznaczenie, z zastrzeżeniem, że w ww. motywie dyrektywy klasycznej mowa jest o podobnym przeznaczeniu różnych przedmiotów, a nie o przeznaczeniu, jakie dla przedmiotu dostawy znajdzie zamawiający).

Zatem w przypadku dostaw, łącznemu szacowaniu podlegają te dostawy, które były lub powinny zostać przewidziane przez zamawiającego i są przedmiotowo podobne. Odnośnie szacowania usług wskazać należy, że przepisy ustawy Pzp i dyrektywy klasycznej nie nakazują łącznego szacowania podobnych usług. Ustalając wartość zamówienia na usługi, zamawiający odnosi się do konkretnej usługi, którą zamierza nabyć. W przypadku usług, łącznemu szacowaniu podlegać będą zatem jednorodne usługi, jeśli zostały lub powinny zostać przewidziane przez zamawiającego.

 

Zamówienia „nieplany” jako odrębne zamówienia

 

Wskazać przy tym należy, że na sposób szacowania wartości zamówienia publicznego wpływ mogą wywrzeć okoliczności, które zaistniały po wszczęciu lub zakończeniu procedury udzielenia zamówienia, na które zamawiający nie miał wpływu lub których na tym etapie nie mógł przewidzieć. W przypadku bowiem, gdy instytucja zamawiająca z należytą starannością dokonała ustalenia zakresu zamówienia, a już po dokonaniu tych czynności i wszczęciu postępowania pojawiła się uprzednio nieprzewidziana potrzeba udzielenia kolejnego zamówienia tego samego rodzaju, zamawiający co do zasady może być uprawniony do uznania takiego zamówienia za odrębne, którego wartość powinna być oszacowana odrębnie, na podstawie art. 28 ustawy Pzp. Przedmiotowe zamówienie udzielane będzie bowiem w odpowiedzi np. na potrzeby powstałe po wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł wcześniej przewidzieć

 

(…)

Natomiast jeżeli w ramach realizacji danego projektu badawczego pojawi się konieczność zakupu np. podobnych dostaw o charakterze nieplanowanym, zamawiający uprawniony będzie do uznania takiego zamówienia za odrębne, którego wartość powinna zostać oszacowana odrębnie na podstawie art. 28 ustawy Pzp

 

Uzasadniony podział

 

Ponadto zwrócić należy uwagę również na art. 29 ust. 2 ustawy Pzp, który stanowi, że zamawiający nie może dzielić zamówienia na odrębne zamówienia, jeżeli prowadzi to do niestosowania przepisów ustawy, chyba, że jest to uzasadnione obiektywnymi przyczynami. W świetle tego przepisu, podział zamówienia na części jest dopuszczalny, jeśli nie prowadzi do niestosowania ustawy Pzp. Niebezpieczeństwo „niestosowania przepisów ustawy”, o którym mowa w art. 29 ust. 2 ustawy Pzp dotyczyć może zasadniczo dwóch aspektów: niestosowania ustawy (wszystkich przepisów Pzp) do udzielenia zamówienie lub choćby jej części, pomimo obowiązku jej stosowania, ale także stosowania reżimu Pzp przynależnego zamówieniom klasycznym o wartości mniejszej niż progi unijne, pomimo, iż prawidłowo ustalona wartość zamówienia wskazywałaby na konieczność stosowania procedur jak dla zamówień o wartości równej lub przekraczającej te progi.

 

Wolna ręka jedyny wykonawca

 

Zamawiający musi zatem wykazać, że tylko i wyłącznie dany wykonawca jest w stanie określone zamówienie wykonać. Z tego względu niezbędne jest obiektywne i rzetelne ustalenie przez zamawiającego, czy w danej sytuacji w odniesieniu do określonego zamówienia istnieją alternatywni wykonawcy, którzy mogliby potencjalnie zrealizować zamówienie. Zakres terytorialny poszukiwań potencjalnego wykonawcy, jak wynika z motywu 50 preambuły do dyrektywy klasycznej, nie powinien być z góry zawężany terytorialnie, natomiast powinien wynikać z poszukiwań rozsądnych rozwiązań alternatywnych. Pojęcie rozsądnych rozwiązań alternatywnych skonkretyzować się może jedynie w odniesieniu do konkretnego zamówienia oraz bieżącej sytuacji rynkowej. Sytuacja, w której na rynku działa co najmniej dwóch wykonawców mogących zrealizować dane zamówienie, wyklucza możliwość zastosowania przedmiotowego trybu. Należy podkreślić, że istnienie tylko jednego wykonawcy zdolnego do realizacji zamówienia powinno wynikać z obiektywnych okoliczności, a nie własnego, subiektywnego przekonania zamawiającego. W szczególności wskazać należy, że skutecznym uzasadnieniem dla powołania się przez zamawiającego na tę przesłankę udzielenia zamówienia nie może być powołanie się przez zamawiającego na szczególne zaufanie, jakim darzy danego wykonawcę, jego doświadczenie i możliwości organizacyjne. Nie będzie także wystarczające wskazanie, że zamówienie ma szczególny, złożony charakter lub długi czas realizacji.